Публикации
ТЕРЕҢ БІЛІМ, БИІК ТАЛАП, КЕЛЕЛІ МАҚСАТ «ТАЛҒАР МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ» МЕКЕМЕСІНДЕ
Досбаев Жеңіс Әшірұлы Колледж құрылтайшысы
Халықтың бірінші байлығы - денсаулық сақтау ісіне өз үлесін қосып келе жатқан «Талғар медициналық колледжі» мекемесі 1999 жылы ашылды.
«Талғар медициналық колледжі» мекемесі Қазақстан Республикасындағы медицина колледждерінің ішінде алдыңғы қатарлы медициналық оқу орындарының бірі. Колледж білім беру әрекеті ҚР БҒМ Алматы облыстык бақылау комитетінен 09.12.2013ж берген №130191158 басты лицензиясымен жұмыс жасайды. Үш мамандық бойынша мамандар дайындайды. Олар «Мейіргер ісі», «Емдеу ісі» және «Фармация». Колледж іргетасын қалаған 19 жыл ішінде 2 мыңнан астам мамандар даярлап шықты. Көптеген түлектер медицина саласы бойынша Қазақстанның ғылыми-зерттеу институттарында, медициналық оқу орындарында, түрлі емдеу мекемелері мен ауруханаларда қызметтер атқарып келеді.
Колледждің материалдық-техникалық базасы да жастардың қалаған мамандығын игеруіне толық сай келеді.
«Талғар медициналық колледжі» мекемесі екі қабатты ғимаратта орналасқан оқу орны. Колледждің оқу-тәрбие жұмысы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес жүргізіледі.
Денсаулық сақтау және білім беру мекемелеріңде мемлекеттік тіл мәртебесін көтеру мақсатында мемлекеттік тілді меңгерген мамандардың саны артуда. Колледжде мемлекеттік тілде сабақ беретін оқытушылар 88,8%. Колледждің барлық бүйрықтары, жоспарлар, колледжішілік ережелер т.б. екі тілде жүргізіледі. Көрнекі мәліметтер, стендтер қазақ тілінде жазылған.
Бүл мекеменің оқытушылар құрамының саны жағынан үлкен тобын жоғары, бірінші санаттағы бас дәрігер мамандар мен жас мамандар тобы қүрап отыр. Оқытушыларымыз С.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық Медициналық Университетінің, Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетін, сондай-ақ Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университетін бітірген мамандар.Қазіргі білім беру жүйесінің талабына сай көптеген оқытушыларымыз инновациялық білім беру технологияларының кейбір әдістерін дәріс беруде қолдануда. Үзақ жылдардан жемісті еңбек етіп жүрген оқытушыларымыз Нұрмұхамбетова К.А, Промышленникова Н.И, Оразымбек Г.Ж, Зубова Н.В, Жолаева Р.Б., Мусина А.Ж т.б. көптеген оқытушыларымыз колледж білім алушыларының мақтаныштарына айналды.
Медицина саласы бойынша арнай пәндер мен жалпы пәндер арасында түрлі деңгейдегі конференциялар, дөңгелек үстелдер, түрлі шарадағы аудандық, облыстық, республикалық, қоғамдық іс - шаралар, қоғамдық клубтардың жан- жақты ауқымды тақырыптарын талқылайтын кеңестер болады. Олардың материалдары бойынша есептер, тереңдетілген ізденістер, ғылыми - теориялық зерттеулер жүргізіліп, алынған нәтижелерді баспаға дайындау және шығару, медицина саласындағы мекемелер мен екі арадағы толып жатқан көзге көрінбейтін, бірақ маңызды жүмыстар - міне, бүлар казіргі танда атқарылып жатқан шаруалардың жалпы нұсқалары ғана.
Бүгінгі күні орта буын мамандары қызметінің рөлі, функциялары және ұйымдастыру нысандары денсаулық сақтау саласы алдында түрған жаңа міндеттерге сәйкес өзгеріп отырады. Бүл - алғашқы медициналық - санитарлық көмекті дамыту, салауатты өмір қалпын қалыптастыру, ауруханадан тыс көмектің және емдеуі мен күтімі әр түрлі қарқындағы ауруханалар\бөлімшелер қалыптастыру, паллиативтік көмек көрсету. Осының барлығы колледждегі кабинеттерді қазіргі заманғы медициналық жабдықтармен, аспаптармен және маникендермен жабдықтауды, яғни оқытуды практикалық қызметке жақындатуды талап етті. Қазіргі уақытта колледжімізде 24 заманауи құралдармен жабдықталған кабинеттер және 1 стимуляциялық кабинет және АКТ залы бар.
Колледждің кітап қоры жыл сайын жаңа кітаптармен толығып келеді. Қазіргі уақытта 17628 кітап қоры бар.
«Талғар медициналық колледжі» мекемесінің жылдағы дәстүрі бойынша ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерей тойы қарсаңында үйымдастырылған «Отандық медицина ғылымының кейбір өзекті мәселелері» атты тақырыптағы аймақтық № XV ғылыми-тәжірибелік конференциясы өтті. Студенттердің алған білімдерін одан әрі шыңдай түсу мақсатында БАҚ қатысуымен үлкен бес кезеңнен түратын ғылыми-тәжірибелік конференция үйымдастырылып, жеңімпаздар анықталды, олар колледж тағайындаған бағалы сыйлықтармен марапаттала отырып, республика деңгейінде Талдықорған қаласында өткізілетін ғылыми-тәжірибелік конференцияға жолдама алды және «Талғар», «Жетісу» секілді газет беттерінде жарияланды.
Талғар қаласы бойынша «Жастар саясаты», «Нұр Отан» жастар қанатының үйымдастыруымен жыл сайынғы өткізілетін КВН КТК ойындарында колледж жастарынан күралған «Классик» КВН командасы белсене қатысады, аудан бойынша студенттер арасындағы «черлидинг» акраватикалық би жарысында колледж жастарынан құралған «DANCE STARS» командасы үшінші орынды иеленіп, бағалы сыйлықтармен марапатталды. Колледжіміздің материалдық базасы төмендегідей:
Білімалушылардың білім деңгейін арттыру үшін:
- Заманауи қүрылғылармен жабдықталған компьютер кабинеттері;
- Мультимедиялық кабинет;
- Оқушылардың тегін қосымша ақпарат алуына мүмкіндік беретін INTERNET;
- Электронды кітапхана;
- Оқу, оқу-әдістемелік және әдеби кітаптармен, компьютермен жабдықталған кітапхана;
- Жайлы жатақхана;
- 30 орындық буфет;
Білімалушылар оқитын кабинеттер:
- Ем-шара кабинеті;
- Лабараториялық кабинет;
- Медициналық пункт моделі;
- Симуляциялық кабинет;
- Дәрілік түр нысандар кабинеті;
- Мейіргерлік технологиялар оқу кабинеттері.
Оқушылардың бос уақытын ұйымдастыру үшін колледж жұмыс істейді:
Медицина саласына еңбек нарығында сүраныстың жыл санап артуына байланысты «Талғар медициналық колледжі» мекемесіне жас мектеп бітіруші түлектер' жыл сайын көптеп ағылуда. Осыған орай оқу төлем ақысы да талапкерлерді қанағаттандыратыны сөзсіз.
Ауыл аймақтардан келетін білім алушыларды жатқызатын 100 орындық жатақхана орналасқан. 1 бөлмеде 2-3 адамнан жатады. Әр қабатта жабдықталған түрмыстық бөлме, тазалық бөлмелері бар.
Медицина саласының колледждер арасындағы көшбасшысы болып табылатын «Талғар медициналық колледжі» мекемесі жоғарғы оқу орындарымен тығыз әріптестік қарым-қатынас орнатып келеді.
Оқыту үшін жағдай жасау, еңбек нарығы талаптарына сай келу үшін стандарттарды, оқу жоспарлары мен бағдарламаларын жаңарту, білім берудің сапасын сырттан тәуелсіз бағалауды енгізу, медицина колледждері бітірушілерінің білімі мен дағдыларының жоғары сапасын жүмыс берушілердің мойындауы - бүл колледж үжымының алдына қойған негізгі міндеттері. Егер өзіңді болашақта жақсы медицина ғылымының маман иесі ретінде көргің келсе таңдау өз қолыңда!
БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІМАМАН ДАЙЫНДАУДЫҢ НЕГІЗІ - САПАЛЫ БІЛІМ
Белгожаева Баян Сансызбайңызы
Қазақстан Республикасы жалпы білім берудің жүйесін жетілдірудің жаңа кезеңіне аяқ басты. Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға дейінгі білім берудің дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сай қазақстандық білім беру жүйесінің маңызды міндеті- білім беру мазмүны мен құрылымын жаңарту, яғни жаңа мазмүнда білім беру моделін құрастыру.
Білім беру моделі деңгейі экономикалық және ғылыми- техникалық прогрестің ең негізгі көрсеткіші екені белгілі.
Оқыту мен тәрбиелеудің үздіксіз процесі- сапалы білім беру.
Сапалы білім беру дегеніміз- ғылымға негізделген жүйелі бағдарлама бойынша теориялық, практикалық іске қабілетті, еңбекке баулу, дүниетанымын кеңейту және баланың бойындағы бар қабілетін кемеліне келтіріп жан-жақты тұлға тәрбиелеу болып табылады.
Қазіргі кездегі білім берудегі басты мақсат- жан-жақты білімді, өмір сүруге бейім, өзіндік ой - талғамы бар, адамгершілігі жоғары, бәсекеге қабілетті жеке түлғаны тәрбиелеу.
Елбасымыз Жаңа Жолдауында: «Білім беру саласының басты міндеті - білім беруді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны орындай отырып, осы саланың сапалы қызмет көрсету аясын кеңейту»- деген болатын. Қай салада болмасын ондағы жүмыстың нәтижесі сапамен өлшенеді. Білімнің сапалы болуы тікелей оқытушыға, оның білім дәрежесі мен іздену шеберлігіне байланысты.
Техникалық білім беру саласында 20 жылға жуық қызмет жасап келе жатқан «Талғар медициналық колледжі» мекемесінің мақсаты, сапалы кәсіптік білім беру арқылы бәсекеге қабілетті мамандар даярлау.
Колледж 3 мамандық бойынша мамандар дайындайды. Бірінші мамандық «0301000-Емдеу ісі» 9 сынып негізінде: 3 жыл 10 ай; 11 сынып негізінде 2 жыл 10 ай оқиды. Орта кәсіби білімі бар фельдшер. Дәрігерлердің көмекшісі фельдшерлік пунктерде, қалалық емдік-профилактикалық мекемелерде жүмыс істей алады. Негізгі фельдшердің мақсаты мамандықтың теориялық негізін білу және аурудың алдын алу шарттарын арналған залалсыздандыру шараларын жүргізу, зертханалық нақтамалау әдістерінің заманауи түрлерін меңгеру,
жұқпалы аурулардың алдын алу, емдеу амалдарын жүргізе алуға бейімделу болып саналады.
Қазіргі уақытта біздің елімізде фельдшер мамандары сұранысқа ие. Ауылды мекендерде фельдшер кей уақытта терапевт, медбике, акушер жұмыстарын атқарады. Фельдшер әскери бөлім, теміржол станциялары, аэропорт денсаулық пункттерінде өз біліктілігі бойынша қызмет атқара алады.
Екінші мамандық 0302000 «Мейіргер ісі» 9 сынып негізінде: 3 жыл 10 ай; 11 сынып негізінде 2 жыл 10 ай орта медициналық білімді ауруларды күту және емдік шараларды орындау, кіші мейіргерлердің жүмысына басшылық жасау үшін қалалық және ауылдық емдік-профилактикалық мекемелерде қызмет атқара алады.
«Саламатты Қазақстан» бағдарламасы тек денсаулық сақтау саласы мен халық денсаулығын жақсарту ісін дамытуға ғана көңіл бөліп қана қоймай, ең жауапты міндеттерді арқалап жүрген мейіргер мамандарын даярлау мен дамытуға айрықша мән беріп келеді.
Сапалы білімі мен кәсіби біліктілігі негізінде бәсекеге қабілетті маман даярлау мақсаты болғандықтан, тәжірибелік дағдыларын дамытуға көп көңіл бөлінеді. Колледждің материалдық-техникалық және клиникалық базасын нығайту үздіксіз жүзеге асырылуда: қазіргі таңда кәсіби пәндер, лабораториялар, клиникаға дейінгі дайындық бойынша оқу кабинеттері білім алушылардың тәжірибелік дағдыларын жақсартуға мүмкіндік беретін заманауи муляждар, сонымен қатар симуляциялық кабинет қызмет етеді. Ал арнайы пәндер Талғар аудандық ауруханасында жүргізіледі. Оқыту барысында білім алушылар емдеу мекемесінде мейіргер атқаратын қызметтердің барлығын атқарумен қатар, күтім көрсетудің барлық дағдыларын шынайы ауруханалық жағдайда үйренеді.
Үшінші мамандық 0306000 «Фармация» 11 сынып негізінде 2 жыл 10 ай дәріханаішілік фармацевтикалық тауарларды белгіленген нормалар бойынша сатылым процесін қамтамасыз ету, тауарлық материалдық қүндылықтардың, тасымалдау, орналастыру кезеңінде дәрілердің сақталуын қадағалау, дәріханаішілік сапаны бақылау, сараптама жүргізіп отыратын фармацевт мамандар. Білімалушыларға фармакология, дәрілік нысандар технологиясы фармацияны ұйымдастыру және экономикасы, фармакогнозия және химия пәндері бойынша тәжірибелік дағдыларды жан-жақты жетілдіру және біліп- үйренуге жағдай жасайтын кабинеттермен жабдықталған. Болашақ фармацевттердің тәжірибелік дағдыларын қалыптастыру Талғар қалалық дәріханаларда жүргізіледі.
Білім алушылардың дайындық деңгейіне қойылатын жалпы талаптар:
Мамандығы бойынша білім алушының оқу бағдарламасын игеру нәтижесі:
- термохимиялық және термодинамикалық заңдарын меңгеру; қышқылмен негіздердің тепе-теңдігін білу, ағзадағы буферлік жүйенің қызметін білу;
- клиникалық пәндерді оқыту негізінде алған білімдерін пайдалану және тұқым қуалаушы аурулардың түрлерін меңгеру;
- қазіргі компьютерлік технологиялар жайлы және де оларды қазіргі медицинада қолдану жайлы түсінігі болу;
- Қазақстан тарихының тарихи құбылыстарын және үрдістерін оқу барысында шынайы-тарихи оқиғаларды талдау дағдыларын меңгеру;
- экономика негізі жайлы жалпы ережені білу, экономика негіздерін меңгеру, елдегі және шетелдегі экономикалық жағдайларды меңгеру.
- әртүрлі жағдайларда дене жарақаттарына алғашқы көмек көрсету, хирургиялық ауруларды күту тәсілдерін, жүрек-өкпе жан сақтау тәсілдерін меңгеру;
- әр түрлі командаларда жүмыс істей алу, коммуникация дағдыларын меңгеру;
- әр түрлі апатты жағдайларда алғашқы көмек көрсету, орын алған жүқпалы ауруларды диагностикалық тәсілдерін, оны емдеу негіздерін білу;
- науқасқа мейірбикелік күтімді үйымдастыру, манипуляция мен емдік іпараларды орындаудың техникасын меңгеру.
- ауруханаларда, емханаларда, дәрігерлік амбулаторияда, акушерлік- акушериялық пунктерде, медициналық-санитариялық алғашқы жәрдем орталықтарында емдік-диагностикалық шараларға, әртүрлі жас аралықтарында науқастарға алғашқы медициналық және санитариялық көмек көрсетуге қатысу;
- қазіргі тәсілдерді қолдана отырып диагностикалау және салыстырмалы диагностика жүргізу, сондай ақ балаларда жиі кездесетін ауруларды емдеу және алдын-алуды жүзеге асыру;
- алғашқы медициналық-санитариялық ұйымдарда нормативтік құжаттарды рәсімдеу;
- қызметтестермен бірігу және бірлесе жұмыс істеу;
- аурулардың алдын-алу және салауатты өмір салтын насихаттау.
ОРГАНИЗАЦИЯ ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ПРАКТИКУ УЧРЕЖДЕНИЕ «ТАЛГАРСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ КОЛЛЕДЖ»
Нурмухамбетова К.А
Практическая подготовка студентов медицинского колледжа важная и неотъемлемая часть их профессиональной подготовки. Целью практической подготовки студентов является обеспечение у них готовности к осушествлению профессиональной деятельности. Достижение этой цели осуществляется путем формирования у студентов общих и профессиональных компетенций,
углубления и расширения знаний и умений, а также приобретения практического опыта по избранной специальности.
Практическое обучение в колледже включает три вида практик — учебную, производственную и профессиональную.
В колледже функционирует 11 кабинетов доклинической практики и другие кабинеты. Оборудованных в соответствии с требованиями ГОСО для успешного и качественного проведения учебной практики. В настоящее время в рамках социального партнерства действуют 12 договоров о взаимном сотрудничестве, заключенных между колледжем, лечебно-профилактическими учреждениями. а также аптечными организациями г. Талгар. Согласно условиям договора, организации - партнеры обеспечивают возможность проведения всех видов практического обучения в любых подразделениях учреждения с правом исгюльзования инструментария, предметов ухода за пациентами. На основных клинических базах колледжа оборудованы и функционируют учебные кабинеты для проведения практических занятий. На производственной практике по профилю специальности студенты углубляют, расширяют свои теоретические знания по дисциплине, приобретают практические навыки обследования пациентов, овладевают основными видами профессиональной деятельности, совершенствуют этические и деонтологические аспекты общения с пациентами, медицинским персоналом. При распределении выпускников на преддипломную практику учитываются все пожелания студентов, а также потребности ЛПУ различного профиля. По запросам учреждений преддипломная практика организуется на будущем месте работы, что дает возможность студентам зарекомендовать себя перед будущим работодателем. Во время преддипломной практики студенты накапливают профессиональный опыт, работая под руководством медицинских сестер, оказываясь вместе с ними в самых различных ситуациях. Фактически преддипломная практика - это серьезный тест на профессиональную пригодность не только студентов, но и всех медицинских сотрудников ЛПУ. Учебная практика проводится в здании колледжа, в специальных кабинета х, а также в медицинских организациях города, где оборудованы учебные комнаты и кабинеты для проведения практических занятий. В центральной Талгарский больнице развернут кабинет сестринских технологий, кабинет акушерства и детских болезней. Колледж располагает собственной студенч еской аптекой, где проводятся занятия по фармацевтическим дисциплинам.
Помимо учебных практик, в каждом семестре проводится учебно- производственная практика. Для студентов специальности «Лечебное дело»
и «Сестринское дело» — в различных лечебно - профилактических учреждениях, для студентов специальности «Фармация»
— в аптечных организациях.
По окончании всего курса обучения и перед государственными экзаменами проводится профессиональная практика в течение 10 недель у фельдшеро в и фармацевтов, 8 недель у медсестер.
По желанию студентов отдельные виды производственного обучения могут быть пройдены по месту жительства в медицинских организациях, где имеются определенные условия для прохождения данного вида практики. Для этого студентам необходимо предоставить ходатайства от этих медицинских организаций.
САПАЛЫ ӘДІСТЕМЕЛІК ҚЫЗМЕТ-САПАЛЫ БІЛІМ НЕГІЗІ
Оразымбек Гульмира
Білім беруді дамытудың 2011 -2020 бағдарламасы бойынша техникалық және кәсіптік білім беруді жаңарту мақсатында көптеген шаралар атқарылуда. Еліміздің экономикасы инновациялық даму бағдарламасын іске асыруға қабілетті, өз мамандығын жетік меңгерген білімді маман иелерін талап етуде.
Колледждің педагогикалық кадрлар құрамы «Оқу-тәрбие процесіне заманауи технологияларды енгізе отырып, педагогтардың кәсіби құзыреттілігін арттыру» әдістемелік мәселесі бойынша жұмыс атқаруда.
Қазіргі таңда колледждің инженер-педагогтардың құрамы 52 адамды құрайды. Штаттық кесте бойынша - 32, қос қызметтілік негізінде - 20 оқытушы жұмыс жасайды.
Оқытушылардың барлығы - жоғары білімді. Ғылыми дәрежесі және біліктілік деңгейі бойынша - магистрлер саны - 2, жоғары санатты - 9 ,бірінші санатты - 7, екінші санатты -16 оқытушы, санаты жоқ оқытушылар саны -20.
«Талғар медициналық колледжі» мекемесі 3 мамандық бойынша мамандар дайындайды. «Емдеу ісі», «Мейіргер ісі», «Фармация». Мамандықтарды оқыту бойынша әдістемелік нүсқау, әдістемелік әзірлемелермен қамтамасыз ету мақсатында «Жалпы білім беру», «Жалпыкәсіптік пәндер», «Арнайы пәндер» циклдік әдістемелік комиссиялары жұмыс жасайды. Әр әдістемелік комиссия жоспар қүрып, аткарылған шаралар бойынша есеп беріп отырады.
Әдістемелік қызметтің жаңа үлгісі: педагогикалық кеңес, әдістемелік кеңес, әдістемелік кабинет, педагогикалық шеберхана, циклдік әдістемелік комиссия, жас маман мектебі және кәсіби педагог қызметкерлердің шығармашылық топтарынан түрады.
Ғылыми техникалық прогрестің өте шапшан қарқынмен дамуы ой еңбегі мен оқыту үрдісін сапалы түрде жетілдіріп, үздіксіз білім берудің жаңа түрлері мен тиімді әдіс-тәсілдерін қолданып оқыту дамуда. Білім беруді ақпараттандыру оқытушыдан үлкен дайындықты талап етеді. Ақпараттық- коммуникациялық технологияларды қолдану қүралдары ретінде интерактивті тақта, электронды оқулықты тиімді қолдану сабақтың сапасын арттырады. Осы мақсатта балалар ауруы, ішкі аурулар, жалпы хирургия, анестезиология және реанимация, жалпы гигиена, молекулалық биология, физиология, фармакология, фармакогнозия т.б. пәндер бойынша электронды оқу қүралдарымен жабдықталған. Жаңа технологияны пайдалану - сапалы білім негізі. Оқытушыларымыз сабақта В.В. Давыдов, В.Ф.Шаталов, Ж.Қараевтың технологияларын қолданып, сабақты қызықты түрде рткізе отырып, білім алушылардың қызығушылығын, шығармашылық қабілеттерінің дамуына үлестерін қосып келеді. Жалпы білім беру пәндері оқытушылары «Сатылай кешенді талдау технологиясының» элементтерін сабақта қолданса, арнайы пән оқытушылары «Модульдік оқыту» технологиясын сабақта қолданып нәтижелері бөлісу семинарларында талқыланады. Сабақ барысында интерактивті әдістерді оқытушыларымыз көп пайдаланады. Атап айтсақ жұптасып жұмыс істеу, миға шабуыл, рөлдік ойын, дискуссия, дебаттар, ойлаудың алты қалпағы т.б. әдістерін сәтті қолданып келеді.
Үжым қатары жыл сайын жас мамандармен толығуда. Колледже 4 жас маман бар. Осыған орай колледжде «Жас маман» мектебі жас педагогтарға кәсіби және әлеуметтік бейімдеу үшін тәлімгерлермен бірге көмек көрсетіліп жүмыс жасайды. Жас мамандарға кәсіптік шеберлігін арттыруда, оқытуда ақпараттық технологияны қолданудағы ізденістерін, бүгінгі білім беру талабына сай ақпараттық қүзырлығын жетілдіру мақсатында әдістемелік көмектер көрсетіліп, озат оқытушылардың іс - тәжірибелерімен таныстырылып отырады.
Тәжірибесі бар оқытушылар шығармашылық іс-тәжірибелерімен бөлісу чаксатында «Озат тәжірибе мектебі» жұмыс жасайды. Тәжірибелі : кытушыларымыз Нурмухамбетова Казиза Ануарбекқызы, Махиева Жамиля
Жолдасбайқызы, Промышленникова Нина Ивановна, тәжірибелерімен бөлісіп отырады.
Оқытушыларымыздың еңбектері «Талғар», «Үстаз әдістемесі», «Педагогика әлемі», ««Вопросы педагогики» «Современное образование в школе, колледже и ВУЗ-е», «Фармация» басылымдарда жарияланып отырады.
Жыл сайын әр мамандықтар арасында конференциялар, «Үздік фельдшер», «Үздік мейіргер», «Үздік фармацевт» байқауларын өткізу дәстүрге айналған. Конференцияларда білім алушылар медицинаның тың жаңалықтарымен бөлісіп, әртүрлі манипуляцияларды көрсетуден сайысқа түседі. Үздіктері колледж директорының алғыс хаттарымен марапатталып, аймақтық байқауларға жолдама алады.
Колледжі басқа медициналық колледждермен ынтымақтастықта жүмыс жасайды.
2016-2017 оқу жылында аймақтық медициналық колледждер арасында «Талғар медициналық колледжі» мекемесінде Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында «Отандьщ медицина гылымының өзекті мәселелері» атты ғылыми-практикалық конференциясы өткізілді. Конференцияға «Есік медициналық колледжі», «Жәрдем» медициналық колледжі мекемесі, «Үзынағаш медициналық колледжі», «Шелек медициналық колледжі» білім алушылары қатысты. Қатысушылар медицинаның тың жаңалықтарымен өздерінің ғылыми жүмыстары бойынша жүргізілген тәжірибелерімен бөлісті. Қоғамдағы өзекті мәселелер «Энергетикалық сусындардың зияны», «Влияние косметики на здоровье человека», «Профилактика ранней беременности», «Влияние стрессогенных факторов на уровень тревожности беременных женщин», «Менингококкты инфекция», «Государственная Фармакопия Республики Казахстан» тақырыптары бойынша қызықты баяндамалар жасады.
Әрбір білім алушыны тұлға етіп тәрбиелеу үшін, білімі мен білігіне сай келетін оқыту бағдарламасын таңдай отырып, олардың жеке шығармашылығын дамыту керек. Осы мақсатта колледжде:
- Мемлекеттік Білім стандартына сәйкес типтік оқу жоспарларын, жүмыс бағдарламаларын жоғарғы деңгейде дайындау, іске асыру;
Оқытушылардың кәсіби біліктілігін, білім, дағды деңгейін арттыру мақсатында арнаулы курстардан өту, семинар, педагогикалық оқулар өткізу, басқа ұйымдармен байланыс жасау;
- Кәсіптік білім берудің кешенді оқу - әдістемелік құралдарын, оқулықтарын құрастыруға қатысу;
- Колледждің материалдық - техникалық базаны нығайту, кітапхананы оқулықтар мен оқу- әдістемелік кешендермен, электрондық оқулықтармен толықтыру, оқу зертханаларын нығайту;
Нәтижеге бағытталған білім және тәрбие үрдісін жалғастыру, сапа менеджментін енгізу
- Оқытушылардың кәсіби шеберлігі мен іс-тәжірибесінің нәтижесін анықтау, бағалау, басқару.
- Оқу-тәрбие үрдісіне жаңа педагогикалық технологияларды меңгеру жолдарын жалғастыру, оқытушылардың инновациялық іс-әрекетін қалыптастыру.
- Білім алушылардың ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру. Облыстық, республикалық, байқауларға қатысу.
БИБЛИОТЕКА ТАЛГАРСКОГО МЕДИЦИНСКОГО КОЛЛЕДЖА
Абильдаева Роза Кемешовна
Библиотека Талгарского медицинского колледжа отвечает требованиям и задачам библиотеки среднего специального учебного заведения. Фонд формируется в соответствии с профилем колледжа и информационными потребностями читателей, на основании «Инструкции о формировании фонда библиотеки государственной организации образования Республики Казахстан».
Библиотека расположена на втором этаже, имеет отдельное помещение. Общая площадь библиотеки 60,5 кв.м., читальный зал - 35,9 кв.м.
Обслуживание читателей ведется по абонементу и в читальном зале на 26 посадочных мест. Книжный фонд библиотеки составляет 17628 экземпляров, из них учебная литература 16818 экземпляров, учебно-методические пособия - 510 экз, в том числе на государственном языке - 10285 экземпляров . Фонд удовлетворяет читательский спрос преподавателей, учащихся. Имеется электронная библиотека медицинского колледжа , насчитывает - 138 цифровых носителей.
Количество читателей - 675 человек. Из них - ’618 учащиеся, 47 - преподаватели.
Наш колледж сотрудничает с издательствами «Фолиант», «Асем-систем», «Атамұра», «ГЭОТАР - Медиа» и др. Книжный фонд библиотеки колледжа постоянно расширяется.
В текущем году библиотека получает 8 наименований газет и журналов в количестве 30 экз.на сумму 64215 тенге.
На государственном языке имеются медицинские издания «Денсаулық», «Мейірбике ісі», «Новости здравоохранения», «Фармация Казахстана», а так же газеты «Білімді ел», «Егемен Казахстан», «Талғар», «Жетісу», «Үстаз әдістемесі»
Сведения об официальных документах можно получить из газеты «Казахстанская правда».
Формы массового библиотечного информирования:
Форма открытых просмотров обеспечивает свободный доступ к новинкам литературы и периодики. Пользователи имеют возможность познакомиться с новыми изданиями. Обязательными являются тематические выставки в помощь ’■чебному процессу, а так же выставки посвящаются актуальным вопросам современной политики, экономики, медицины, юбилейным датам.
«Наш президент - выбор страны», «Юбиляры года», «Где нет языка, там нет нации» , «Выбери жизнь», «Қазақстан 2050», «Менің туған жерім», «Мой родимый край» , «Мәнгілік ел», «Читаем книги о войне», «Государственные символы -национальная гордость».
Параллельно проводились различные библиотечные мероприятия культурно - образовательной направленности: конкурсы, выставки, литературные вечера. А также беседы co студентами, совместно с кураторами проводились классные часы. Все эти мероприятия и другие способствуют воспитанию уважения и любви к Родине, к родному краю, а это одно из направлений нравственного воспитания в нашем колледже, Как и в предыдущие годы, велась библиографическая работа. В сентябре и в октябре прошли библиотечные уроки для групп нового набора.
Информационно-справочная работа библиотеки
Библиотека систематически формирует бюллетени новых книг и ежедневно оказывает консультативную помощь в поиске и выборе информации.
С подключением сети интернет в библиотеку колледжа, 6 имеющихся компьютеров стали активно функционировать, качественно и количественно улучшился объем выполняемых информационных справок.
Формирование библиотечной и информационной библиографической
грамотностиЕжегодно для студентов I курса проводятся занятия по основам библиотечно- библиографических знаний с целью развития поиска информации, умения ориентироваться в справочном аппарате библиотеки. Групповые занятия включаются в расписание. Библиотека медицинского колледжа активно сотрудничает с гороской библиотекой.
Учет и количественные показатели
Библиотека ведет всю необходимую учетно-регистрационную и отчетную документацию. К основным формам управления относятся: документационное обеспечение, учет, отчетность, положение о библиотеке, должностные инструкции. При составлении плана работы на учебный год, библиотека руководствуется планами воспитательной работы колледжа.
ЖАТАҚХАНА - ЖАНҒА ЖАЙЛЫ ТӘТТІ ҮЙІҢ
Алиясова Л. Ж.
Өміріміздің бал шағы - студенттік өмір болса, студенттік өмірдің қызығы - жатақхана. Әрбір студент үнемі айтып отыратын қайталанбас, қызықты хикаялар да осы жатақхана қабырғасында өткен еді.
Сырттай қарағандарға бүл жарқындық пен желіккендік болып көрінер, бірақ жатақхана адамның барлық сан қыры ашылатын өзгеше әлем. Жатақхана - бүл тек тәртіп пен реттік қана емес, өмір мектебі деп айтсақ болады. Жатақханада шыншылдық, өзара қолдау және өзара көмек, түсіністік пен сезімге бой алдырмау маңызды қасиеттер болып табылады.
Талғар медициналық колледжі мекемесінің жатақханасы 100 адамға шақталып салынған. Тұрмыстары жайлы болу үшін бөлме 2-3 адамға арналған жиһазбен қамтамасыз етілген, секциялы түрде орналасқан, 4 секцияға жеке санторап бар. Тұрмыстық ас бөлме, екі жуынатын душы бар бөлме, автоматты кір жуатын машинамен, үтіктеу арналған қүрылғылармен жабдықталған бөлме бар. Интернетке қосылған компьютерлік класс, теледидар бөлмесі де жұмыс жасайды. Тұрғындарға дойбы, шахмат сияқты үстел ойындары үсынылады.
Жатақханада студенттер кеңесі жүмыс аткарады. Студенттер кеңесінің отырысы әр айдың соңғы сәрсенбісінде өткізіледі. Сонымен бірге әр секцияда тәртіпті бақылау үшін староста тағайындалады. Жатақхана студенттер кеңесінің негізгі мақсаты - жатақхананың мәдени-бүқаралық, спорттық- сауықтыру жүмыстарын жақсарту және студенттердің тұрғын үй-түрмыстық жағдайларына көмек көрсету болып табылады. Студенттік кеңестің құрамына әрбір қабаттардың старосталары, жастар ісі жөніндегі комитетінің белсенділері, сондай-ақ әр түрлі жатақхана студенттер кеңесі қызметінің бағыттары бойынша секторлар кіреді.
Студенттер кеңесі жатахана тұрғындары арасында ұйымдастырушылық, сауықтыру-спорттық, мәдени-көпшілік жүмыстарын жүргізеді.
Жатақхана Студенттік кеңесі өз қызметінің мақсаттарына сәйкес:
• блоктар мен қабаттағы старосталар қызметін үйлестіреді'
• жатақханада өз-өзіне қызмет көрсету жүмысын ұйымдастырады, іұрғындардың санитарлық нормалар мен техника қауіпсіздігі ережелерінің сакталуын және олардың орындалып отырылуын қадағалайды;
• жатакхана түрғындарының мәдени-бұқаралық іс-шаралар мен бос уақыттарын ұйымдастыру мен оны өткізуге жәрдемдеседі;
• колледждің ЖІК және жатақхана әкімшілігімен бірлесе жатақхана ауласын көгалдандыру жүмыстарын үйымдастырады, тұрғын үй-жайларды жөндеу, жиһаз және басқа да мүліктерді, басқа да нысандарын өзіне-өзі қызмет көрсетуді дамытады;
• тұрғындарға бекітілген материалдық құндылықтардың сақталуы мен оны бакылауды үйымдастыруға жатақхана әкімшілігіне көмек көрсетеді;
• жатақханада түратын студенттерді кіргізу режимін және бөгде адамдардың жатақханаға кіруін бақылау жүмыстарын ұйымдастырады;
• түрғындар арасында туындайтын даулы мәселелерді шешуге, жатақханада тү ру ережесінің бұзылуына қатысты тәртіптік ықпал ету үшін өз үсыныстарын енгізеді;
• түрғындарды қызықтыратын тақырыптарға дәрістер мен әңгімелер хйымдастырады.
КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІ
Махиева Жамиля Жолдасбайқызы
Этиология - қоздырғышы
Вирус төменгі температурада және мүзда жақсы сақталады, қайнатқанда 2-3 минутта өледі. Зарарсыздандыру ерітіндісіне сезімтал.
Эпидемиология - аурудың көзі
Кене энцефалиті белгілі бір аймақта кездесетін ауру. Мезгілі - көктем және жаз айлары. Негізгі қоздыргышты сақтаушы, оны тасымалдаушы иксод кенесі, оны тұқымына таратады. Ауру көзі кеміргіштер, құстар және жыртқыштар (қасқыр) болуы мүмкін. Ауру кене шаққанда, орман ішінде болғанда немесе зарарланган ешкі мен сиыр сүті арқылы да жұға береді.
Патогенез - аурудың дамуы
Қоздырғыш қан арқылы ішкі ағзаларға енеді де, нәтижесінде орталық жүйке жүйесінде қабыну процессі дамиды. Жүрек - қан тамырлары мен тыныс алу жүйелерінің жүмысы бүзылады.
Клиникалық белгілері
Жасырын кезеңі - 8-23 күнге, ал орташа кезеңі 10-12 күнге созылады. Аурудың алғашқы белгілері: әлсіздік пайда болады, басы ауырады, көбінде ауру жедел басталып, денесі қызып, температурасы 39,5-40°С жетеді (1 апта), кейде дене қызуы 2 толқынды болады, басы қатты ауырып, әлсіздік пайда болып, бүлшық еттері ауырады, жүрегі айнып, құсады. Ауыр түрі - менингиалдық түрінде ауру есін жоғалтып, менингиалдық белгілері: желке бүлшық етінің қатаюы - тартылуы байқалады, Керниг және Брудзинский белгілері (ауру 3 аптаға созылады) пайда болады. Өте сирек кездесетін түрі - менингоэнцефалиттік түрінде менингиалдық белгілері болады: ауру селкілдейді, көзіне әр нәрселер елестейді, сандырақтайды, есін жоғалтады, қозады, бетінің терісі жансызданады, дүрыс сөйлей алмайды, қақалады жұтуы нашарлайды. Аурудың полиомиелиттік түрінде әлсіздік, аяқ - қолының бүлшық еттерінің жансыздануы байқалады. Қызуы көтеріледі. Ауру шала салдану, салға ұшырауы, әсіресе мойыны, иығының салдануы болып, басының салбырап та қалуы мүмкін.
Диагноз қою ~
1. Эпидемиологиялық анамнезді жинау
2. Клиникалық белгірелді қарау, кору.
3. Зертханалық нақтама зерттеулер жүргізу. Серологиялық зерттеулер РСК, РПГА, РТГА, РН, ИФА
Емдеу және ауруды күту
Ауруға қарсы интерферон, арнайы кене энцефалитына қарсы иммуноглобулин 3 күн бойы 3 - 6 - 9 мл Безредко тәсілімен егіледі. Ауыр түрінде иммуноглобулинді дене қызуы түскенше тағайындайды. Преднизолон 1 апта тағайындап, 1 апта мөлшерін төмендетеді. Тынысы бүзылғанда оттегімен
емдейді, аурудың қалтырап - дірілдеуіне қарсы, арнайы дәрілердің қосындысы беріледі (аминазин, димедрол, новокаин), седуксен, фенобарбитал, дефинин. Ауруларды ауруханаға жатқызады, қатаң төсек тәртібі тағайындалады. Тиімді тамақтандыру қолға алынады, дәрумендер беріледі (С,В тобы). Науқасты дұрыс күту және үлкен, кіші дәреттерінің бөлінуі қадағаланады.
Айыққандарды ауруханадан шығару ережесі:
Менингиалдық белгісі жойылғанда, 2-3 апта өткенде дене қызуы қалпына келген кезден бастап-ақ ауруханадан шығара беруге болады.
Алдын алу шаралары
Арнайы алдын алу-егу жүмысы эпидемиологиялық көрсеткіштерге байланысты және жоспарлы түрде энзоотикалық аудандарда түратын адамдарға салынады. Осы ауданға әртүрлі жүмыс бабымен келген адамдарға егу жүргізіледі. Егу жұмысы 4 жастан 65 жасқа дейінгілерге 3 рет егіледі, бірінші XI - XII айларда, екіншісі 15-30 күннен кейін, үшіншісі 3 айдан кейін, ІІ-ІҮ айларында. Жедел алдын алуда 2 рет егу жұмысы жүргізідеді, арасы 30-60 тәулік. Тағы жедел алдын алуда және емдеуде иммуноглобулин қолданылады, онымен кене шаққандар және зертханада қоздырғышпен жұмыс істейтіндерге егіледі. Өте қауіпті жұғу жағдайында егілгендерге де иммуноглобулин егіледі, 12 жасқа дейін бұлшық етке 1,0 мл., 12-16 жасқа 2 мл„16 жасқа 3,0 мл. ем ретінде беріледі. Ревакцинация 1 жылдан кейін және 3 жылдан кейін тері астына салынады.
Жалпы алдын алу шаралары
Кеміргіштерді, кенені жою, иісті дәрілерді қолдану, арнайы киім кию, бір - бірлерін тексеру, өзін - өзі тексеру (1-2 сағат сайын). Сонымен қатар орманнан шыкканда түгел денесін, киімін тексеру. Кенені отқа жағады, керосині бар шыны құтыға салады. Сүтті пастерлейді және қайнатады.
ГЕПАТОПРОТЕКТОРЫ- ЗАЩИТНИКИ ПЕЧЕНИ. ОБЩИЙ ОБЗОР ГЕПАТОПРОТЕКТОРНЫХ СРЕДСТВ
Ильязов М.Р., Шинасылова М.З.
Преподаватели фармацевтических дисциплин
Организм человек представляет собой лабораторию в которой протекают тысячи реакций, либо организм можно представить как сложный механизм, завод, в котором каждый выполняя свою функцию поддерживают нормальный рабочий цикл. Так же и здоровье человека зависит от не только от физического здоровья, но и от слаженной работы всех органов и систем и равновесия психического и физического здоровья, которая достигается различными путями...
В данной статье речь пойдет о лекарственных средствах, применяемых при заболеваниях печени, а именно о гепатопротекторах.
Актуальность темы заключается в том что, в последнее время, возросло количество болезней ЖКТ и параллельно этому растет аптечный ассортимент препаратов для лечения этих патологий.
Современный человек постоянно подвергается воздействию множества вредных факторов, в том числе химических веществ, которые вызывают интоксикацию, или отравление организма. Алкоголь, некачественные пищевые продукты, химикаты, вредные испарения и даже лекарства - от их воздействия в первую очередь страдает печень, а также все органы желудочно-кишечного тракта.
Печень участвует в обмене веществ в организме, уничтожает ядовитые продукты белкового обмена и обезвреживает токсические вещества, всасывающиеся в кишечнике. Длительное воздействие неблагоприятных факторов приводит к повреждению структурных элементов печени (мембран гепатоцитов, десмосом, эндоплазматической сети, митохондрий и др.). В результате ослабевают связи между клетками, уменыиается выработка ферментов печени, становится недостаточной эффективность энергетического обмена в клетках - и, соответственно, нарушается жизнедеятельность клеток печени и снижается их функция.
Для профилактики и лечения болезней печени используют гепатопротекторы (һераг - печень, англ. protection - защшпа), в том числе и приготовленные с использованием растительного сырья.
Гепатопротекторами называют средства которые повышают устойчивость клеток печени к воздействию повреждающих факторов, активизируют детоксикационные функции, увеличивают активность метаболических процессов и улучшают ее функциональное состояние
Лечение заболеваний печени основана на устранении причинных факторов. В качестве лечебных средств используют различные препараты на основе лекарственных растений. Болезни ЖКТ являются распространенной проблемой и количество больных возрастает с каждым годом.
Важно помнить, что лечением заболеваний печени •» занимается исключительно врач, и лекарственные препараты применяются исключительно по назначению врача. Данная статья является общим обзором гепатопротекторных средств и предназначена для медицинских работников.
Классификация гепатопротекторов
1. Гепатопротекторы растительного происхождения:
Лекарственные средства на основе
-Листьев артишока
- семян тыквы
- экстракта корня солодки
-плоды расторопши пятнистой
- цветки бессмертника песчаного
- цветкп пижмы
- кукурузные рыльц
2. Препараты эссенциалъных фосфолипидов
-Резалют Про
- Эссениале Н
-Эссливер форте
- Гепафорте
-Антралъ
- Гепатрин
3. Витамины и аминокислоты и другие соединения
- eum Е и С
- липоевая кислота (Тиоктсщид 600, эспа-липон 600)
-Адеметионин (Гептрал)
- Орнитин
- Аргинин
- УДХК Уродезоксихолиевая кислота (Урсоцид, Холудексан,Урсосан)
В растениях содержатся биологически активные вещества:
Липоевая кислота- переносчик водорода и ацильных остатков
С«лмбиии//-активатор внутриклеточного обмена
берберин- нормализатор секреции желчи
Краткий обзор гепатопротекторов :
Адеметионин- защищает мембраны клеток печени, улучшает внлтриклеточный обмен, восстанавливает клетки печени. Выступает в роли строителя, который ремонтирует поврежденные клетки печени.
Урсодезоксихолиевая кислота- Как «добросовестный официант»- и блюда подаст и co стола уберет, является естественным компонентом желчи, дробит мелкие камни в желчном пузыре, обладает холекинетической активностью. Дозируют препарат по массе тела.
Эссенциальные фосфолипиды- заботливые ухажеры. Фосфолипиды- защищают, восстанавливают печень, улучшают обменные процессы. В аптеках аредставлено большое количество препаратов содержащих данные вещества.
Краткое описание лекарственных растений
Расторопша пятнистая (Silybum marianum (L.)Gaertn.) Плоды содержат флаволигнаны (комплекс силимарина), жирное масло, горечи, флавоноиды, смолистые вещества и др. В Казахстане применяют плоды расторопши пятнистой для получения сухого очищенного экстракта, которые и оказывают основное гепатопротекторное и антитоксическое воздействие.
Применяют лекарственные растительные препараты в составе комплексной терапии, при токсических повреждениях печени, хроническом гепатите, циррозе печени, состояниях после инфекционного и токсического зепатитов, дистрофии и жировой инфильтрации печени.
Дымянка лекарственная (Fumaria officinalis L.)
Применяют дымянки траву как желчегонное, диуретическое средство. Г -іитают, что протопин регулирует выработку и отток желчи. Трава дымянки ':а официнальной и входила ранее в I—III издания отечественной фармакопеи.
Пижма обыкновенная (Tanacetum vulgare L.)
Пижма - концентратор марганца. В официнальной медицине применяется как желчегонное и антигельминтное средство. Применять нужно с
осторожностью, в связи с тем что, пижма ядовита в болыпих концентрациях. Применяют в виде настоев и отваров
Береза повислая (береза бородавчатая) (Betula pendula Roth.) и береза пушистая (Betula pubescens Еһгһ.) заготавливают почки и листья берез. Листья содержат эфирное масло, витамины.
Традиционно листья березы применяли как мочегонное, бактерицидное, ранозаживляющее и жаропонижающее средство. В настоящее время в официнальной медицине их применяют как диуретическое средство. Раньше , березовый сок применяли как лечебное средство при болезни Боткина
Артишок посевиой (колючий или настоящий) (Cynara scolymus L.) Галеновые препараты артишока традиционно использовались для улучшения работы печени как стимулирующие образование и отток желчи.
В лекарственных растительных препаратах (Хофитол, артишока экстракт) используют высушенный водный экстракт свежих листьев артишока, который содержит цинарин, фенолокислоты, флавоноиды, секвитерпеновые лактоны, инулин, ферменты, витамины групп A, В, С. Применяют при хроническом вирусном гепатите, дискинезии желчного пузыря и желчных путей и отравлениях лекарственными средствами, медикаментами и биологическими веществами. Для экстракта артишока доказаны ускорение холереза, защита клеток и торможение биосинтеза холестерина, а также наличие антиоксидативных механизмов.
THE ARTICLE
Мусина Айман Жакатовна Преподаватель английского языка
The article is a word which syntactic function is to determine a noun. There are two main articles in English - the definite article “the” and the indefinite article having two forms “a”, “an”.
The indefinite article originates from the cardinal numeral “one” and is used only before singular countable nouns. The form “a” occurs before nouns beginning with a consonant sound (not letter) while the form “an” before nouns
beginning with a vowel sound. It is usually not stressed and pronounced like [ә] and [an]:
a cat [a kaet] an apple [an aepl]
The definite article developed from a demonstrative pronoun and may be used before singular countable and uncountable nouns as well as before plural
nouns. It also has two variants of pronunciation [da] before nouns beginning with a consonant sound and [di:] before nouns beginning with a vowel sound:
the cat [da kaet] the apple [di aepl]
ARTICLES WITH COUNTABLE NOUNS
The indefinite article is used:
1 When the speaker presents the object as belonging to a certain class in the meaning of «какой-нибудь», «некий».
It happened in a small town.
He bought a book yesterday.
2 When a person or a thing is mentioned for the first time. After the first reference the definite article is used.
With the case the man looked like a salesman.
3 When the noun is used in a general sense and has the meaning “every” (mainly in definitions).
A horse has four legs.
A palm pilot is a tiny computer.
4 When it preserves its old original meaning of “one”:
a. with price, distance, frequency, measure, weight, time:
Apples are 30 rubles a kilo. I’ll be back in a month.
Christmas comes but once a year. She bought half a kilo of meat.
b. in some set expressions: to be a success, to have a look (a try, a rest, a snack) to give a lift (a chance), to make a date (a will, a mistake, a speech, a start), to play a trick etc.
5 After the attributes such, rather,
quite. He is such a rich man.
She is quite a clever girl.
6 Before a direct object.
Sue wants a husband and three kids.
Before the subject in constructions
It is/was/will be...
There is/was/will be...
This is/was/will be....
It will be a good chance.
The definite article is used:
1. When the situation itself makes the object definite (the speaker and the listener know what particular object is meant).
The lecturer was very strict and the students were nervous.
2. When the speaker uses an attribute pointing out a particular object - a particularizing attribute.
This is the house that Jack built.
Note! A particularizing attribute shouldn’t be confused with a descriptive attribute which gives additional information about the object.
I have got an interesting film which was directed by S. Mikhalkov.
He went to the forest where a lot of birds were singing.
3. When nouns are used in a generic sense (as a type or genre).
Th e horse was domesticated many centuries ago.
Note! With the nouns man, mankind, humanity no article is used.
What shall we tell mankind? Man is helpless in this case.
With the noun woman the definite article or no article is used.
Only (the) woman could do it
4. With nouns modified by:
a) some adjectives (same, all, wrong, right, very, next, last, following, only, whole, main, principle, central, present, former, latter, necessary, opposite, previous, lower, upper, usual, so-called?.
Had Gooch not been injured in the last two games.
The only virtue of the latter newspaper techniques is to bring an event to the attention of a reader.
Note! No article is used when nouns day, night, morning, afternoon, week, and year are modified by the adjective next denoting future and last denoting past.
I’ll be back next week.
b) adjectives in the superlative degree:
Dracula is the most popular film character. There are over 160 Dracula films.
c) ordinal numerals:
My flat is on the fifth floor.
БАД - РОЛЬ И МЕСТО В ЖИЗНИ СОВРЕМЕННОГО ЧЕЛОВЕКА
Жолаева Р.Б., Сатбаева Г.А.
Преподаватели специальных дисциплин
Великий Гиппократ говорил: «Пусть пища будет твоим лекарством, а лекарство твоей пищей»
Темп современной, бурнотекущей жизни, когда человек будто «белка в колесе» требует болыпих энергетических затрат. Параллельно темпу жизни чаблюдается пищевой дефицит не связанный с голодом. Когда мы едим, но недоедаем не в количественном, а в качественном отношении.
Трудно найти человека, который правильно питается, в пищевом рационе которого присутствуют все необходимые питательные вещества. Неправильное питание приводит к различным болезням сердечнососудистой системы, эндокринной системы. А «магазинная еда» заряженная «бомбами медленного действия» преследует нас повсюду...
Истинный смысл выражения «самое дорогое- здоровье» доходит до сознания большинства из нас когда болезни начинают терзать нас всерьез, a затем болезни заставляют кидаться нас по всем медицинский учреждениям. Это и есть классический образец отношения к себе современного человека.
Чтобы исправить такую ситуацию необходимо своевременно заниматься лрофилактикой болезней. «Средства нет полезней, чем избежать болезней», •:ак никогда, это высказывание актуально на сегодняшний день. А вот в • зчестве профилактики необходимо придерживаться не только ЗОЖ, но и лринимать сбалансированные биологически-активные вещества, которыми являются витамины, микроэлементы, которые в свою’ очередь, восполняя дефицит необходимых веществ,
улучшают биохимические процессы.
Биологически активные добавки (БАД) — концентраты натуральных лриродных веществ, выделенных из пищевого сырья животного (в том числе : рского), минерального, растительного происхождения, или же полученные тем химического синтеза вещества, идентичные природным аналогам.
Подавляющее их большинство обладает различными лечебными свойствами, если поступает в организм в определенных количествах, “ропорциях и сочетаниях. БАДы не работают вместо регуляторных систем организма, а устраняют дефицит или избыток каких-либо соединений в организме человека. Применение их позволяет последовательно зосстанавливать организм без нанесения ему ущерба, без разрушительных г.обочных действий, свойственных многим лекарствам.
Выпускаются БАДы, как и лекарственные формы, в виде бальзамов, «страктов, настоек (на спирту), настоев (без спирта), кремов, сухих и жидких ■ оі-щентратов, сиропов, таблеток, порошков и т.д.
От БАДов нужно отличать вкусо-, цвето- и формообразующие пищевые :: 'звки, которые не восполняют полезные вещества в организме, а служат для . чшения вкусовых качеств, вида и сохранности пищевых продуктов.
Зачем нужны БАДы?
Приведем пример. В некоторых регионах может наблюдаться пониженное содержание йода в продуктах питания местного производства. Нехватка йода приводит к различным болезням щитовидной железы, которое проявляется апатией, быстрой утомляемостью. В Связи с этим возникает потребность восполнения дефицита йода. А возможно это, применяя специализированные биодобавки
Какие бывают БАДы?
> Нутрицевтики
> Парафармацевтики
Нутрицевтики- это БАД, применяемые для коррекции химического состава пищи
Парафармацевтики - это БАД, применяемые для профилактики и вспомогательной терапии. Они поддерживают функциональную активность органов и систем
Нужно помнить что, БАД не являются лекарственными средствами! Это добавка, которая дополняет рацион питания. Но чтобы избежать некачественных БАД, приобретать их следует исключительно в аптеках.
Понятие «БАД» для Казахстана понятие довольно новое, хотя в Японии, например их применяют уже более 50-ти лет, а в СІПА- около 20 лет.
ВАЖНО ПОМНИТЫ
БАД- не лекарство!
БАД- не излечивает болезни
БАД- используют в качестве пищевой добавки, но не как лекарство
У лекарств действие избирательное, у БАД- комплексное
Лекарства производятся синтетически, БАД производятся из натурального растительного сырья, или сырья животного или минерального происхождения
Лекарства имеют четкую химическую структуру, БАД не имеют определенной химической структуры, тж. БАД-это биохимический коктейль, которые помогают организму восстановиться и работать самостоятельно
Рынок биологически активных добавок в Казахстане все активнее развивается и все большее количество БАД реализуется через аптеки. В Казахстане представлены БАД следующих фармацевтических производителей: Эвалар, Леовит, Фитолеум, Риа-Панда и другие.
Множество макро- и микроэлементов играющих важную роль в организме входят в состав биодобавок. Например, нехватку кальция, магния, калия, натрия, железа, витаминов, можно восполнить с помощью БАД, которые удобно транспортировать и использовать
В современном казахстанском обществе, растет роль биологических добавок. Люди чаще прибегают к фитотерапии, лечению и профилактике заболеваний натуральными средствами. Широко применяются ІЛІЖК, (полиненасыщенные жирные кислоты) которые входят в состав рыбьего жира.
В аптеках представлены препараты ОМЕГА 3, которые успешно зарекомендовали себя в профилактике болезней ССС.
Подводя итоги нашей работы, для себя мы сделали следующий вывод: сохранить здоровье даже в наше сложное время, можно. Мы будет обязательно использовать их сами, и рекомендовать их своим знакомым.
«ӨМІР ҚЫМБАТСЫҢ МАҒАН» А ТТЫ СУИЦИДТІҢ АЛДЫН АЛУ АШЫҚ ТӘРБИЕ САҒАТЫ
Қарынбаева Ақсәуле Нурдиллақызы Тарих пәнінің оқытушысы
Сабақтың мақсаты: Қазіргі қоғамда жастардың арасында орын алып отырған суицидтің (өз-өзіне қол жұмсау) алдын алу. Студенттерге өздері қоғамның болашағы екендігін, сол болашақтың тағдыры өздерінің қолдарында екендігін үғындыру.
Сабақтың тәрбиелік мақсаты: Ата-бабаларымыздың өсиеттерін екі етпей орындауға, имандылыққа, мұсылмандыққа, жат қылықтан аулақ болуға, өмірдің қиын мәселелерін шеше білуге, ата-аналарын, үлкендерді сыйлай білуге, достарына көмектесе білуге тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: Тренинг, пікірталас, дебат, сүрақ-жауап.
Колданылатын көрнекіліктер: Интернет ресурстары, слайд, тақырыпқа байланысты бандама және өлең жолдары.
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі: Студенттерді жинақтау, тәрбие сағатының такырыбымен сонымен қатар мақсатымен таныстыру.
< Өмір сүрейік алмасып».
Орындайтын 101 Е-тобының студенті Кенжебек Сымбат
О, өмір, Жан - өмір, Нұр - өмір!
Ән - өмір, күй - өмір, жыр - өмір!
О,сырлы табиғат шіркін-ай,
Адамға қисайшы мың өмір.
О,тағдыр неғылған зүлмат ең!
Өмір-ай неғылған қымбат ең!
Сағаттар ғасырмен өлшеніп,
Минуттар болсашы жылға тең.
Баяндама. Тақырыбы : «Кәмелетке толмағандар арасындағы суицид мәселелері» туралы (5-минут)
Орындайтын 101 Е-тобының студенті Жиенхожаева Зухра
?кытушы: Слайд №1Тақырыбы «Өскелең ұрпақтың арасындағы суицидтің _~.дын- алу мәселелері» (5-10 минут)
Адамға өмір бір - ақ беріледі. Қамшының қысқа сабындай ғана өмірде сәнді де мәнді өткізу әрқайсымыздың қолымыздан келеді. Ол үшін өзімізге мақсат қойып, сенімді болайық. Қандай жағдай болса да өмірден бас кешіп, бәрінен жалығуға, түңілуге болмайды. Тығырықтан шығатын жолдың бар екенін ұмытпаңыздар. Ол үшін жанымыздағы адамдарға, жолдастарымызға көңіл бөліп, жанын не жаралайтынын білген жөн.
Өмір кейде гүл береді қолыңа
Өмір кейде күл төгеді жолыңа Өмір кейде құзға итеріп абайсыз Арқалатар азап жібін мойныңа.
Оқытушы: Менің өмір сүруім тікелей уақытпен байланысты , яғни, «Мен», «Өмір», «Уақыт» деген сөздерді қалай түсінесіздер? (Пікір талас 5-10 минут)
Келесі пікірталасымыз бүл жердегі «Мен » консепциясын қолдана отырып, әр студент берілген сөйлемдерге өз ойын қосып аяқтауларыңызды сүраймыз. (Пікір талас)
Менің өмірге көзқарасым
1. Мен -...
2. Менің қолымнан келеді...
3. Менің мүмкіндігім...
4. Мен түсінемін...
5. Іштей мен...
6. Маған болмайды, бірақ мен...
7. Мен сүйемін...
8. Менің арманым...
9. Уақыт өте мен...
10. Мен өмірде...
11. Мен сезінемін...
12. Менде бар...
«Өмір дағы » өлең жолдары орындайтын 101-Е тобының студенті Асылбек Анжела
Сүрініп кетпе!
Сүрініп кетсең, болғаны,
Дей бергін, досым, басыңа қырсық орнады.
Адам дегеннің аяқ астынан сорлауы-
Аңдамай басып,
Сүрініп кетсе болғаны.
***
Аңдамай кейде, басамыз дағы кердеңдеп,
Қүлап жатамыз,
Қол-аяғымыз ербеңдеп.
Сүрініп алып, есіміз қайта келгенде,
Жоғалған сәтті іздейміз тағы жерден кеп.
***
Таппайсың оны,
Тартасың азап сан жылдар.
Аттай алмайсың,
Құлауың мүмкін,алдың -жар.
...He істесем екен ?!
He істесем екен сендерге,
Сүрініп кетіп,
Бүлініп жүрген тағдырлар!
Видеоролик «Өмір көрінісі» (5-минут)
Оқытушы: Студенттермен келесі өткізілетін «Тренинг»
Ендеше қазір алдарыңызға ақ қағаздың ортасын 2-ге бөліп бір жағына жағымды,екінші жағына жаман қасиеттеріңізді жазыңыздар.Болғаннан кейін мына бір шелекке жаман қасиеттерімізді лақтырып жібереміз.Сіздерге 5 минут беріледі.( музыка - Көңіл толқыны)
Оқытушы:Келесі орында тақырыпқа байланысты өлең жолдары. Тақырыбы <<Пай, пай, өмір !» Орындайтын 101 Е-тобының студенті Әбілахатова Сабина «Пай, пай, өмір!» Өтесің-ау бір күні
Тыясың-ау қуанышыт, күлкіні
Өмір деген-көк аспанның күркүрі
Пай, пай, өмір!
Өтесің-ау бір күні!
Болмағандай, жүмегендей сен де біз, Кетеміз-ау, әй, кетеміз, пендеміз. Кету үшін келғенбіз.
Өмір-деген бұйым емес қолдағы,
Өмігдейтін үлы бекет жолдағы.
•'.аның кеуіп қаталаған кезіңде
С} ыныңды қандырсаң бір болғаны.
Корытынды
0:<ытушы:Қазақ халқы өмірді ағып жатқан өзенге теңейді. Өйткені өмір өзен тәрізді тоқтаусыз, ешкімге білдірмей өтіп жатады. Сол өзен ағымында кейбір
- індар өз арнасын тауып жатса, енді кейбіреулері бастарын тасқада, тауғада үрып өз жолын таба алмай жатады. Демек өмір өз ағысымызды өз арнамызды
- ра табуымыз үшін өзімізді, өзгелерді қоршаған ортаны тауып біліп, рухани
•дылыктарды терең меңгеріп, адамгершілік қасиеттерді бойымызға дамытсақ '- іксат-мұратымызға қол жеткізе аламыз.
лдам бойындағы жақсы қасиет арқылы өмірге деген құлшынысы арта түседі.
Ең бастысы өмірден түңілмемеңіздер! Сабағымызды ақын ағамыз V. Макатаевтың бір өлеңімен аяқтасақ деймін.
тхіндайтын 101-Е тобының студенті Қожамберді Алида
- Шыла. Шыда!» (музыка)
Шыда, Шыда!
Шыдай түс, шыда тағы!
Шыдамдыны мына өмір ұнатады
Үміттің қүлан иек құла таңы,
Әйтеуір бір атады, бір атады...
Өкінбе, өкпелеме бүгініңе,
Өмір, өмір! Болмайды түңілуге,
Мәңгі сені жазбаған сүрінуге,
Қайта тұрып, қақың бар жүгіруге.
Оқытушы: Көңіл білдіріп тыңдағандарыңызға рахмет.
ФИЗИОЛОГИЯ ПӘНІН ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
Сейтимова Гульзира Турмановна
Физиология пәнінің оқытушысы
Пән: Физиология
Тақырыбы: Зәр шығару жүйесінің физиологиясы. Бүйрек және зәр шығару жолдарының қызметтері. Диурез, оның сатылары.
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақты өткізу әдісі: Сұрақ - жауап
Сабақтың мақсаты:
Білімділік (оқыту): Білім алушылардың жаңа білімді игеру, қабылдау жолдарын жетілдіру
және алған ақпараттарды нақтылау. Зәр шығару жүйесіне толық түсінік беру,олардың маңызына және қызметтері туралы жаңа білім, ұғымдар қалыптастыру.
Дамытушылық: Білім алушылардың ойлау, есте сақтау, біліктіліктерін жетілдіру, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру, іздену, шығармашылық кабілеттерін дамыту.
Тәрбиелігі: Жауапкершілікке, адамгершілікке, салауаттылыққа және ой мәдениетінің еңбегін түзету жолдарын, қызығушылығын тудыру, өзін - өзі бағалай алуға тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс: Анатомия, Патологиялық анатомия, Патологиялық физиология
Пәнішілік байланыс: Спланхнология.
Көрнекі құралдар: Зәр шығару жүйесінің плакаттары, муляж,тесттер, сөзжүмбақ,слайд
1. Үйымдастыру кезеңі - 5 мин.
- сәлемдесу, білім алушылардың сабаққа катысуын, сабаққа дайындығын тексеру.
2. Үй тапсырмасын тексеру - 25 мин
Тексеру әдісі: сүрақ - жауап, миға шабуыл, «Фишбоун» әдісі
1. Тыныс алу дегеніміз не?
2. Өкпенің тіршілік сиымдылығы дегеніміз не?
3. Сурфактант дегеніміз не?
4. Тыныс алу жүйесіне қандай мүшелер жатады?
5. Сурфактант қандай қызмет атқарады?
6. Өкпе көпіршіктері немен толтырылады?
7. Өкпе қанша бөлімнен тұрады?
8. Тыныс алу орталығы қайда орналасқан?
9. Тыныс алу және тыныс шығару қалай жүзеге асады?
10. Пневмоторакс дегеніміз не?
3. Жаңа тақырыпты баяндау 40 мин.
Жоспары:
1. Бүйрекжәне зәр шығару жолдарының қызметтері.
2. Диурез, оның сатылары.
Зат алмасу процесі пайда болған қалдық заттарды сыртқа шығарумен аяқталады. Күрделі диссимиляция (ыдырау) процесстері қорытындысында денеде зат алмасуының ең соңғы өнімдері — «қалдық зат» (шлак) пайда болады. Шлак организмде пайдаланылмайды, ал қор болып жиналып қалса оны уландырады, әсіресе белок алмасуы барысында түзілетін мочевина, несегі кышқылы, креатинин, аммоний тұздары сияқты заттар өте улы келеді. Олар сондай-ақ көмірсу мен май алмасуының соңғы ыдырау өнімі — көмір қышқылы мен су. Барлық зат алмасу процесінің нәтижесінде бөлінген қалдық заттар организмнен шырару мүшелері арқылы сыртқа шығады (экскреция).
Адам мен жануарлардың сыртқа шырару мүшелері: бүйрек, тер бездері, өкпе, ас корыту түтігі.
4. Жаңа тақырыпты бекіту -10 мин
Сұрақтар, тесттер
Кім жылдам ойыны
1. Зәр шығару жүйесі қандай мүшелерден түрады?
2 Бүйрек қызметіне сипаттама беру.
3. Несеп шығарудың реттелуі.
- Зәр пайда болуының механизмі қандай?
5 Алғашқы зәр дегеніміз не?
т Сонғы зәр қалай пайда болады? Оның құрамына қандай заттар кіреді?
Бүйректе қандай затгар түзіледі және оның маңызы неде?
8 Диурез дегеніміз не? Оның сатыларына сипаттама беру.
- Бүйрек қүрылысына сипаттама беру.
. Фильтрация мен реабсорбцияның маңызы неде?
1. Бүйректің құрылыс бірлігі - нефронға сипаттама беру.
12. Кандай пигмент зәрге түс береді?
Тест сүрақтары
1. Зәр шығару жүйесінің қызметі
А. көмірқышқыл газын түзеді.
Б зат алмасу барысында шыққан қалдықты заттарды шығару.
2. Шығару функциясын қайсысы атқармайды?
А- бауыр
5 екпе
С Тері
3 Бір тәулікте қанша зәр бөлінеді?
A 1.5 л
Б. 2,5 л
С.4л
4. Зәр ағзада қай заттың ыдырауы нәтижесінде түзіледі?
А. аққуыздардың
Б. Майлардың
С. Дәрумендердің
5. Бір бүйректегі нефрон саны
А. 100 мьщ
Б. 1 млн
С. Юмлн
6. Алғашқы зәр неден түзіледі?
А. артериалды қаннан
Б. лимфадан
С. арқа омыртқа сүйықтығынан
7. Олигурия бүл
А. тәуліктік диурездің азаюы;
Б. полиурия - тәуліктік диурездің көбеюі;
С. анурия- несеп түзілуінің тоқтауы.
8. Полиурия бүл
А. тәуліктік диурездің азаюы;
Б. тәуліктік диурездің көбеюі;
С. несеп түзілуінің тоқтауы.
9. Анурия бүл
А. тәуліктік диурездің азаюы;
Б. тәуліктік диурездің көбеюі;
С.несеп түзілуінің тоқтауы.
10. Бүйрек қан қысымын реттейтін қандай фермент бөліп шығарады?
А. ренин
Б. урокиназа
С. фибрин
5. Сабақты қорытындылау 5 мин. (сабақтың мақсатына жеткендігін хабарлау, білім алушылардың жауаптарын бағалау)
1. Үй тапсырмасы - 5 мин.
І.Зәр шығару жүйесінің физиологиясын оқу.
Әдебиеттер:
1. Торманов Н., Төлеуханов С., «Адам физиологиясы» 2015 ж
2. Сәтбаева Х.К., Нильдибаева Ж.Б. «Адам физиологиясы» 2005 ж
3. Кузенбаева А.О. «Адам анатомиясы», 2010 ж.